Gazetaria e Papërgjegjshme e Arsim Lanit: Kërcënim për Sigurinë Kombëtare dhe Besimin Publik
Pyetjet e papërgjegjshme të Arsim Lanit gjatë intervistës me Veton Elshanin rrezikojnë jetët e policëve dhe minojnë integritetin gazetaresk, duke kompromentuar sigurinë kombëtare dhe besimin publik.
Në një shfaqje të jashtëzakonshme të keqpërdorimit gazetaresk, Arsim Lani, një moderator i një emisioni televiziv në transmetuesin kosovar T7, u fut në një territor jashtëzakonisht të pandershëm gjatë intervistës së tij me zëvëndës drejtorin e Policisë së Kosovës në veri, 1Veton Elshani, më 29 Maj 2024. Pyetjet e tij, të mbushura me sensacionalizëm dhe një mungesë groteske të qenësisë njerëzore, jo vetëm që kompromentuan standardet profesionale por flirtuan në mënyrë të pamatur me implikimet për sigurinë kombëtare.
Kërkesat e Lanit për identitetet e oficerëve të policisë të përfshirë në operacionet kundër terrorizmit nuk ishin thjesht joprofesionale — ato ishin rrezik i papërgjegjshëm i sigurisë kombëtare. Pyetja e tij fillestare, “A dihet kush i ka vra qeta terrorista?” [40:56] vendosi një precedent të rrezikshëm. Përpjekja për ta gjetur përgjigjen, e shoqëruar me një buzëqeshje të papëlqyeshme, “Po de, a po dihen keta individet polic qe e kan ba vrasjen se une kisha pas qef me i taku ata,” tregoi një mungesë të thellë të kuptimit për pasojat potenciale të një zbulimi të tillë.
Përgjigja e Elshanit, e shoqëruar me të qeshura nervoze, theksoi rëndësinë dhe papërshtatshmërinë e situatës. Është e pabesueshme që një gazetar, detyra e të cilit është të mbrojë dhe informojë publikun, do të angazhohej në një linjë kaq të rrezikshme pyetjesh. Pasojat e zbulimit të identiteteve të oficerëve të përfshirë në operacione të ndjeshme mund të jenë katastrofike, duke vënë në rrezik jetët e tyre dhe jetët e familjeve të tyre.
Kjo nuk është një incident i izoluar. Historia është e mbushur me shembuj ku gazetaria e pakujdesshme ka rrezikuar sigurinë kombëtare dhe ka kushtuar jetë njerëzish. Merrni, për shembull, rastin e Valerie Plame, një agjente e fshehtë e CIA-s, identiteti i së cilës u zbulua nga gazetari Robert Novak në vitin 2003. Zbulimi jo vetëm që i dha fund karrierës së Plame-s, por gjithashtu rrezikoi shumë operacione të fshehta dhe vuri në rrezik jetët e shumë agjentëve.
Gazetari fitues i çmimit Pulitzer, Seymour Hersh, ka theksuar shpesh përgjegjësinë kritike që kanë gazetarët për të ruajtur informacionin e ndjeshëm. Ai ka theksuar, “Gazetaria nuk është një leje për zbulim të pakujdesshëm. Është një përgjegjësi për të mbajtur pushtetin përgjegjës duke qenë thellësisht të vetëdijshëm për pasojat e asaj që zbulojmë.” Po ashtu, Bob Woodward, një tjetër fitues i Pulitzer-it, ka paralajmëruar kundër rreziqeve të gazetarisë së pakujdesshme.
“Roli i një gazetari është të informojë publikun, jo të rrezikojë jetët. Ne duhet të ecim me kujdes, veçanërisht kur trajtojmë çështje të sigurisë kombëtare,” ka thënë Woodward.
Sjellja e Lanit nuk përmbush këto standarde të larta. Joprofesionalizmi i tij është një largim i qartë nga udhëzimet etike që rregullojnë gazetarinë e përgjegjshme. Kodi i Etikës i Shoqatës së Gazetarëve Profesionistë thekson nevojën për të “minimizuar dëmin” dhe “balancuar nevojën e publikut për informacion kundër dëmit të mundshëm ose shqetësimit.” Pyetjet e Lanit nuk shërbenin asnjë interesi publik; ato kishin për qëllim vetëm të sensacionalizonin dhe të rrezikonin jetët.
Për më tepër, dëmi shtrihet përtej rreziqeve të menjëhershme të sigurisë. Sjellja e Lanit gërryen besimin e publikut në media, i cili tashmë është e paqëndrueshëm në mjedisin e sotëm të 2polarizuar. Besueshmëria e gazetarisë mbështetet në besimin e publikut që gazetarët veprojnë në interesin më të mirë të publikut, jo në ndjekje të sensacionalizmit ose 3përfitimit personal. Kur gazetarë si Lani i japin përparësi vlerës së shokut mbi përmbajtjen, ata kontribuojnë në gërryerjen e këtij besimi dhe minojnë themelet e një shoqërie të lirë dhe të informuar.
Ky degradim i integritetit gazetaresk është një kërcënim për vetë demokracinë. Një publik i mirëinformuar është thelbësor për funksionimin e një demokracie të shëndetshme, dhe gazetarët luajnë një rol të rëndësishëm në këtë proces. Sjellja e pakujdesshme, siç u shfaq nga Lani, prish këtë ekuilibër dhe nxit cinizëm dhe mosbesim midis popullatës. Siç ka thënë me vend Carl Bernstein, fitues i çmimit Pulitzer:
“Krimi më i madh në biznesin e lajmeve sot është të jesh i parëndësishëm. Dhe të jesh i parëndësishëm është të jesh i papërgjegjshëm.”
Në përfundim, veprimet e Arsim Lanit gjatë intervistës së tij me Veton Elshanin ishin jo vetëm joprofesionale por rrezikshëm të papërgjegjshme. Pyetjet e tij treguan një shpërfillje të hapur për etikën gazetareske, sigurinë kombëtare dhe besimin publik. Duke vënë në rrezik jetët e oficerëve të policisë dhe duke kompromentuar integritetin e gazetarisë, sjellja e Lanit përfaqëson një kërcënim të rëndësishëm për demokracinë dhe parimet mbi të cilat qëndron ajo. Profesioni kërkon standarde më të larta, dhe publiku meriton roje më të mirë të së vërtetës dhe llogaridhënies.
Gunpowder Chronicles është një botim i mbështetur nga lexuesit. Për të marrë postimet e reja dhe për të mbështetur punën time, konsideroni të regjistroheni me pagesë.
Intervista e Plote — T7 YouTube