Hamza Rrezikon Sovranitetin e Kosovës për Ambicie Politike
Paraqitja e planit qeverisës të Bedri Hamzës para një të dërguari amerikan shfrytëzon diplomacinë për përfitime politike, duke minuar sovranitetin e Kosovës dhe duke u përafruar me interesat serbe.
Lëvizja e fundit e Bedri Hamzës për të paraqitur planin e tij qeverisës para Alexander Kasanof, Zëvendës Ndihmës Sekretarit të Shtetit për Ballkanin Perëndimor, është një përpjekje e hapur për të manipuluar elektoratin kosovar dhe për të mashtruar komunitetin ndërkombëtar. Duke u paraqitur si një “partner i besueshëm” për Uashingtonin, Hamza po përpiqet të rishkruajë historinë, duke injoruar me kujdes rolin e tij dhe të partisë së tij në minimin e stabilitetit politik dhe sovranitetit ekonomik të Kosovës. Partia e tij, Partia Demokratike e Kosovës (PDK), është famëkeqe për vitet e korrupsionit, plaçkitjes sistematike dhe dobësimit të institucioneve të Kosovës deri në pikën e mosfunksionimit. Diplomatët ndërkombëtarë kanë kritikuar prej kohësh një sjellje të tillë, duke theksuar se rruga e Kosovës drejt stabilitetit dhe begatisë nuk kalon përmes oportunizmit politik, por përmes reformave të vërteta dhe një lidershipi të fokusuar në ndërtimin e shtetit.
Për shembull, ish-ambasadori amerikan në Kosovë, Philip Kosnett, ka theksuar se liderët e Kosovës duhet t'i japin përparësi interesave kombëtare mbi lojërat për pushtet personal, duke paralajmëruar se korrupsioni në nivelet e larta do të çalojë çdo shpresë për legjitimitet ndërkombëtar. Veprimet e Hamzës janë të kundërta me këtë këshillë. Duke paraqitur planin e tij qeverisës para Kasanofit, detyra e të cilit është fokusimi kryesisht në ndërmjetësimin e negociatave komplekse dhe delikate midis Prishtinës dhe Beogradit, Hamza duket se e ka përdorur në mënyrë cinike diplomacinë ndërkombëtare për përfitime politike të brendshme. Qëllimi i tij është i qartë: të paraqesë veten si kandidatin më të përshtatshëm për të ruajtur marrëdhëniet ndërkombëtare të Kosovës, pavarësisht faktit se partia e tij ka bërë gjithçka për të sabotuar përpjekjet e udhëheqjes aktuale në këtë drejtim.
Që kur Vjosa Osmani dhe Albin Kurti morën pushtetin, administrata e tyre ka mbajtur një qëndrim të qartë kundër agresionit të vazhdueshëm të Serbisë dhe ndikimit të saj në Kosovë. Kjo ka prishur status quon e rehatshme, me të cilën Serbia dhe aleatët e saj, si brenda ashtu edhe jashtë Kosovës, janë mbështetur për një kohë të gjatë. Skena diplomatike ndërkombëtare ka parë një ndryshim të dukshëm, me Osmanin dhe Kurtin që guxojnë të sfidojnë ngulimet e Serbisë në Kosovë, një lëvizje që në mënyrë të pashmangshme u ka sjellë atyre armiq si në Beograd ashtu edhe mes fraksioneve pro-serbe në Kosovë. Ky qëndrim ka irrituar gjithashtu disa aktorë brenda komunitetit ndërkombëtar, të cilët janë mësuar me strategjinë e pajtimit të qeverive të mëparshme të Kosovës, veçanërisht atyre nën drejtimin e PDK-së, e cila shpesh ka kapitulluar ndaj interesave serbe nën maskën e diplomacisë. Kujtojeni, nën pushtetin e PDK-së, Kosova e kishte të konsideruar veriun e vendit të humbur, madje ish KM dhe ish Presidenti Thaçi thuajse ishte pajtuar për idenë e shkëmbimit të territoreve me Serbinë.
Përpjekja e Hamzës për të përdorur Kasanofin si platformë për të legjitimuar veten është veçanërisht alarmante duke marrë parasysh kontekstin më të gjerë të politikës së jashtme të SHBA-ve në Ballkanin Perëndimor. Që nga viti 2022, qëndrimi i Uashingtonit ka ndryshuar, ndikuar nga marrëveshjet strategjike të energjisë me Serbinë të nënshkruara këtë vit, një shtet që ka një afinitet të ngushtë të bashkërendimit me Kremlinin. Misioni i Kasanofit, edhe pse zyrtarisht synon ndërmjetësimin midis Kosovës dhe Serbisë, rrezikon të bëhet një mjet për fuqizimin e mëtejshëm të ndikimit serb brenda Kosovës. Shumë diplomatë me përvojë, përfshirë ish-zyrtarët e Departamentit të Shtetit Amerikan si Daniel Serwer, kanë shprehur shqetësime se përpjekjet e fundit të Uashingtonit për ta afruar Serbinë po inkurajojnë përpjekjet e Beogradit për të destabilizuar Kosovën. Frika është se roli i Kasanofit mund të përfundojë duke forcuar pretendimet territoriale të Serbisë mbi Kosovën, duke mbështetur në mënyrë të nënkuptuar një zbehje të pavarësisë së Kosovës.
Hamza e di shumë mirë këtë dinamikë dhe po përpiqet ta shfrytëzojë atë. Duke u paraqitur si një figurë e aftë për të siguruar mbështetjen e SHBA-së, ai shpreson të përshkruajë udhëheqësinë aktuale si të paaftë për të menaxhuar marrëdhëniet e Kosovës me jashtë. Në realitet, refuzimi i Osmanit dhe Kurtit për t’u dorëzuar përballë vullnetit të Serbisë, së bashku me mbrojtjen e tyre të vendosur të sovranitetit të Kosovës, ka irrituar Beogradin dhe aleatët e tij. Narrativa e Hamzës, megjithatë, synon ta përmbysë këtë, duke akuzuar udhëheqësinë aktuale për dështim diplomatik ndërsa ai vetë pozicionohet si shpëtimtar i reputacionit ndërkombëtar të Kosovës. Ky është një mashtrim i rrezikshëm, pasi luan drejtpërdrejt në duart e atyre që duan ta shohin Kosovën të dobësuar në arenën ndërkombëtare.
Për më tepër, kjo fushatë kundër Osmanit dhe Kurtit nuk ka qenë e kufizuar vetëm te Hamza dhe PDK. Ajo ka qenë pjesë e një strategjie më të gjerë, e orkestruar nga Serbia dhe e ndihmuar nga fraksionet pro-serbe brenda Kosovës, për të delegjitimuar qeverinë kosovare dhe për të krijuar iluzionin e izolimit ndërkombëtar. Qeveria serbe ka festuar hapur çdo “rrëshqitje” të interpretueshme diplomatike të administratës së Kurtit, dhe veprimet e Hamzës duket sikur përkojnë me këto përpjekje. Përpjekja e tij për të fituar favorin e Kasanofit nuk është shenjë e një burrështetasi, ajo është një manovër oportuniste, e krijuar për të forcuar besueshmërinë e tij të brendshme ndërsa destabilizon udhëheqësinë aktuale.
Koha nuk është rastësore. Me zgjedhjet e Kosovës që po afrohen në shkurt 2025, Hamza duket se sikur është i bindur që shanset e tij varen nga bindja e votuesve se ai është kandidati i aftë për të rikthyer marrëdhëniet ndërkombëtare të Kosovës. Por kjo është një gënjeshtër. Mandati i tij si një figurë kyçe në PDK është i mbushur me dështimet që tani ai i akuzon të tjerët. Plaçkitja sistematike e buxhetit të Kosovës nga partia e tij, së bashku me kapitullimin e saj ndaj ndikimit serb, duhet ta skualifikojnë atë nga çdo pretendim për të qenë një partner i besueshëm për Uashingtonin apo Brukselin, apo edhe një udhëheqës me çelësin e shtëpisë tonë kolektive Kosovën.
Komuniteti ndërkombëtar, veçanërisht ata diplomatë që e kuptojnë brishtësinë e situatës në Kosovë, nuk duhet të mashtrohen.
Siç ka thënë dikur ish-ambasadori amerikan në Serbi, Cameron Munter, “Lidershipi kërkon qartësi morale dhe guxim, jo thjesht manipulim të aleancave për përfitim personal.”
Hamza mishëron këtë të fundit. Plani i tij qeverisës, i paraqitur para Kasanofit, nuk është gjë tjetër veçse një mashtrim elektoral i krijuar për të manipuluar si kosovarët ashtu edhe komunitetin ndërkombëtar që të besojnë se ai është lideri që i nevojitet Kosovës. Në të vërtetë, veprimet e tij tregojnë një gatishmëri të rrezikshme për të luajtur me të ardhmen e Kosovës për hir të pushtetit politik.
Rreziku i vërtetë është se Kasanof, nën ndikimin më të gjerë të strategjisë së ndryshuar të SHBA-ve për Ballkanin, mund të fuqizojë pa dashje figura si Hamza, të cilët janë më të interesuar në ruajtjen e strukturave të pushtetit që historikisht kanë lejuar ndikimin e Serbisë. Nëse Kosova dëshiron të sigurojë të ardhmen e saj, ajo duhet të refuzojë liderët që japin përparësi spektakleve politike mbi diplomacinë e vërtetë dhe duhet të qëndrojë vigjilente ndaj çdo përpjekjeje për të minuar pavarësinë e saj të fituar me shumë mund.
Veprimet e Hamzës duhet të shihen për atë që janë: një përpjekje e dëshpëruar dhe e rrezikshme për t’u rikthyer në pushtet me çdo kusht.
