Nën Hijen e Vuçiçit: Manipulimi Mediatik në Kosovë
Mediat e Berat Buzhalës dyshohet se marrin financim serb, duke ngritur shqetësime serioze për rolin e tij në manipulimin e peizazhit politik të Kosovës për interesa të huaja.
Në peizazhin kompleks politik të Ballkanit, akuzat e fundit për manipulim mediatik dhe manovrime politike kanë ndezur debate të ashpra dhe kundërshtime të zjarrta. Në qendër të kësaj polemike qëndron Berat Buzhala, një ish-politikan dhe 1magnat mediatik, veprimet dhe lidhjet e të cilit janë nën vezhgim të rreptë.
Kush, Çfarë po Raporton?
Më 22 korrik 2024, portali i lajmeve boshnjake "Slobodna Bosna" publikoi një artikull me titullin "EKSKLUZIVNO / NAJVEĆA TAJNA VUČIĆEVE (SR)BIA-e (I): Šta je predsjednik Srbije zatajio Scholzu i zašto se Dodik nije mogao suzdržati…"
Në këtë shkrim, ata theksuan një trend shqetësues të kontrollit mediatik nga Presidenti serb Aleksandar Vucic, i cili shtrihet përtej Serbisë për të ndikuar mediat në Mal të Zi dhe Kosovë. Veçanërisht alarmante ishte pretendimi se Vucic kishte orkestruar një transaksion të rëndësishëm financiar për të sjellë mediat kosovare si Periskopi dhe Nacionale nën kontrollin e tij.
Në një reagim të shpejtë, Nacionale, më 23 korrik 2024, publikoi një artikull mbrojtës me titullin "'Slobodna Bosna' me shumë dënime për shpifje: Si e sulmoi pushteti Nacionalen me këtë gazetë boshnjake."
Ky artikull u përpoq agresivisht të diskreditojë Slobodna Bosna, duke i quajtur raportimet e tyre të pabazuara dhe dashakeqe, duke cituar historinë e dënimeve për shpifje të kësaj medie boshnjake. Megjithatë, Nacionale nuk ofroi prova konkrete për të kundërshtuar drejtpërdrejt akuzat.
Shoqata e Gazetarëve të Kosovës (AGK) gjithashtu u përfshi në këtë përleshje, duke dënuar pretendimet e bëra nga anëtarët e klasës politike të Kosovës, veçanërisht nga ata të partisë në pushtet “lëvizja Vetëvendosje,” kundër Periskopi dhe Nacionale. Deklarata e AGK-së dënoi atë që ata e quajtën një fushatë të rrezikshme që kishte për synim këto media, duke pohuar se akuza të tilla rrezikojnë sigurinë e gazetarëve.
Kush është Berat Buzhala?
Emri i Berat Buzhalës është bërë sinonim i polemikave në Kosovë. Si një ish-politikan me lidhje të thella me Partinë Demokratike të Kosovës (PDK), kalimi i tij në botën e mediave është shënuar nga akuza për korrupsion dhe manipulim. Revista THE FRONTLINER, në artikullin e saj të 6 majit 2024, shkroi lidhur me rrjetin e ndërlikuar të lidhjeve të Buzhalës dhe akuzat për keqbërje.
Hulumtimi i THE FRONTLINER detajoi sipërmarrjet biznesore të Buzhalës, veçanërisht një operacion të një Gurthyesi të lidhur me figura të rëndësishme kosovare si Kadri Veseli dhe Hashim Thaçi. Thaçi, një ish-president i Kosovës, ka qenë prej kohësh i ngarkuar me akuza për korrupsion dhe veprimtari kriminale, duke e komplikuar më tej pretendimet e Buzhalës si viktimë e makinacioneve politike.
Nën qeverinë e kryeministrit Albin Kurti, ndërmarrjet mediatike të Buzhalës, të cilat më parë kishin lulëzuar me mbështetje financiare gjatë administratës së Thaçit, përballeshin me një kontroll të rreptë financiar. Dokumentet nga Administrata Tatimore e Kosovës zbuluan një gjobë prej 71,000 € kundër Buzhalës për evazion fiskal, duke zbuluar mospërputhje të thella financiare.
Përfshirja e Buzhalës me “Arena Invest”, një kompani që fitoi një kontratë të majme për autostradën Prishtinë-Tiranë pa tender të hapur dhe transparent, ilustron aftësinë e tij për të manovruar dhe potencialisht për të shfrytëzuar lidhjet politike-biznesore. Lidhjet e Buzhalës me figura si Zvonko Veselinoviq, një kriminel famëkeq i listuar në listën e zezë të Shteteteve të Bashkuara, paraqesin një pamje shqetësuese të lidhjeve të tij me Beogradin zyrtar.
Mungesa e transparencës së Buzhalës lidhur me burimet e financimit të tij ngre shqetësime serioze. Nëse financimi i tij gjurmohet te burime të dyshimta (siç sugjerohet nga artikulli raportues i “Slobodna BOSNA”) ose te entitete të huaja me interesa të caktuara, kjo do të konfirmonte më tej rolin e tij si një propagandist i rrezikshëm i cili kërcënon sigurinë kombëtare, dhe jo si një gazetar i pavarur apo një organ mediatik.
Nyjet e Buzhalës me Veselinovic-Radoicic dhe Vucic
Lidhjet midis Zvonko Veselinoviq dhe Milan Radoicic, të dy të implikuar në krim të organizuar, dhe lidhjet e tyre me Aleksandar Vucic, Presidenti i Serbisë, shtojnë një dimension të errët në këtë narrativë. Veselinoviq, i njohur për aktivitetet e tij të gjera kriminale, përfshirë trazirat e organizuara dhe orkestrimin e vrasjeve politike, ka qenë prej kohësh një figurë nxitëse, kurioze dhe frikësuese në Ballkan. Radoicic, i përfshirë në sulmin paraushtarak në Banjska dhe udhëheqës i partisë politike serbo-kosovare “Lista Serbe”, ka lidhje po aq të errëta. Këta burra nuk janë thjesht ushtarë këmbësorë, por janë thellësisht të integruar në një rrjet që shërben për të mbajtur ndikimin e Vuçiqit dhe për të destabilizuar rajone si Kosova.
Marrëdhënia midis Vuçiqit dhe Veselinoviq (“ish” partner biznesi i Berat Buzhalës) është veçanërisht shqetësuese. Hetimet dhe zbulimet nga Projekti i Raportimit për Krimin e Organizuar dhe Korrupsionin (OCCRP) kanë zbuluar fotografi dhe raporte që dokumentojnë një marrëdhënie të ngushtë midis familjes Vuçiq dhe Veselinoviq, një figurë famëkeqe në botën e krimit të organizuar në veriun e Kosovës.
Për shembull, fotografitë e siguruara nga KRIK, qendra anëtare e OCCRP në Serbi, tregojnë Andrej Vuçiçin, vëllain e Presidentit serb, në një takim miqësor me Veselinoviçin në vitin 2015. Pavarësisht mohimeve publike të Aleksandar Vuçiçit, ky takim sugjeron një marrëdhënie të ngushtë midis familjes Vuçiç dhe Veselinoviçit. Ndikimi i këtyre elementeve kriminale shtrihet thellë në politikën serbe, siç dëshmohet nga mbështetja dhe mbrojtja që ata marrin nga zyrtarë të lartë. Kjo marrëdhënie e ngushtë ngre pyetje serioze në lidhje me shkallën në të cilën krimi i organizuar është i ndërlidhur me elitën politike serbe.
Në këtë emision televiziv (video më poshtë), Berat Buzhala pranon se ka bashkëpunuar me Zvonko Veselinoviçin, por e minimizon atë si një veprim të paditur. Në një artikull në gazetën KOHA, në tetorin e vitit 2018, Buzhala përpiqet të paraqesë veten si një figurë transparente që viktimizohet padrejtësisht nga makinacionet politike të Kosovës. Megjithatë, thellësia e lidhjeve të tij dhe natyra e dyshimtë e marrëveshjeve të tij sugjerojnë një realitet shumë më kompleks dhe potencialisht dëmtues.
Bazuar në këto gjetje, duket e mundshme që pretendimet e "Slobodna Bosna" se gazeta ‘NACIONALE’ kontrollohet nga ish-ministri i propagandës së Millosheviçit dhe Presidenti serb Aleksandar Vuçiç, mbase edhe janë të vërteta. Modeli i shoqërimeve midis figurave politike dhe elementeve kriminale të lidhura me pronarin e NACIONALE-s, Berat Buzhalën, ngre shqetësime serioze për motivet e tij redaksionale dhe për pasojat për stabilitetin rajonal.
Për më tepër, vetë Buzhala ka pranuar se është vëzhguar nga Agjencia e Inteligjencës Kosovare për shkak të akuzave për lidhje me qeverinë ruse (“PAGUHESHIN” nga Rusia”). Ky pranim e ndërlikon më tej narrativën e tij dhe hedh një hije të gjatë mbi pretendimet e tij për viktimizim. Duke marrë parasysh natyrën e paqëndrueshme të politikës ballkanike dhe përfshirjen historike të fuqive të jashtme si Rusia, akuza të tilla nuk mund të merren lehtë. Ndërthurja e këtyre figurave në nyjëzimet sipërmarrjeve të Berat Buzhalës sugjeron një përpjekje të qëllimshme për të mbajtur paqëndrueshmërinë dhe për të ushtruar ndikim mbi rajonin, duke minuar përpjekjet për paqe të vërtetë dhe përparim demokratik në Republikën e Kosovës.
Raporti i PE-së, i kombinuar me këto lidhje shqetësuese, paraqet një pamje të një rajoni ku krimi i organizuar dhe fuqia politike janë të ndërthurura në mënyrë të rrezikshme. Mediat dhe figurat politike, në vend që të mbështesin vlerat demokratike dhe stabilitetin, duket se janë pjesë e një skeme më të madhe që përfiton një grup i caktuar interesi përkatësisht interesat gjeopolitike të huaja, ndërsa e mbajnë rajonin në një gjendje të vazhdueshme tensioni dhe pasigurie.
Analiza e Shkrimit të ‘Slobodna Bosna’
Raportimi i Slobodna Bosna shtoi një shtresë tjetër në këtë rrjet të ndërlikuar të manipulimit mediatik. Ata raportuan se regjimi i Vuçiqit kishte shënjestruar mediat në Kosovë, me Nacionale-n që supozohet se kishte marrë mbështetje të konsiderueshme financiare për të minuar qeverinë kosovare. Ky pretendim përputhet me gjetjet e FRONTLINER-it, që kishte dokumentuar tashmë veprimtaritë dhe lidhjet e dyshimta të Buzhalës.
Megjithatë, kundërpërgjigja e Nacionale-s nuk arriti të ofronte prova të rëndësishme për të kundërshtuar këto akuza serioze. Në vend të kësaj, ata u përqendruan në diskreditimin e integritetit gazetaresk të Slobodna Bosna duke theksuar historinë e dënimeve të saj për shpifje. Ndërsa Slobodna Bosna mund të ketë një të kaluar të larmishme, mungesa e kundërshtimeve konkrete ndaj pretendimeve kundër Buzhalës dhe operacioneve të tij mediatike la shumë pyetje pa përgjigje.
Roli i Shoqatës së Gazetarëve të Kosovës
Qëndrimi i AGK-së në këtë polemikë ngre shqetësime të mëdha. Duke u nxituar për të dënuar akuzat e bëra nga anëtarët e klasës politike të Kosovës kundër Periskopi dhe Nacionale, AGK duket se po ngatërron shqetësimet legjitime mbi sigurinë kombëtare me lirinë e shtypit. Dështimi i shoqatës për të adresuar çështjet themelore në diskutim—domethënës, manipulimin e mundshëm të mediave për të shërbyer interesat e huaja—minon besueshmërinë e tyre.
Është thelbësore të bëhet dallimi midis mbrojtjes së lirisë së shtypit dhe adresimit të kërcënimeve të mundshme për sigurinë kombëtare. Akuzat kundër Buzhalës dhe operacioneve të tij mediatike, siç janë raportuar nga FRONTLINER dhe Slobodna Bosna, tregojnë një rrjet kompleks dhe potencialisht të rrezikshëm të ndikimeve politike dhe kriminale. Dënimi i përgjithshëm i AGK-së ndaj figurave politike që shprehin shqetësimet e tyre nuk arrin të njohë rëndësinë e këtyre çështjeve.
Roli i Berat Buzhalës si një magnat mediatik dhe angazhimet e tij të mëparshme politike tregojnë një histori me etikë të dyshimtë dhe aleanca të diskutueshme. Në një peizazh mediatik që ka nevojë dëshpërimisht për integritet dhe transparencë, Buzhala shfaqet jo si një shembull i rigorozitetit gazetaresk, por si një simbol i rreziqeve që përballen institucionet dhe vlerat demokratike sot. Veprimtaritë e tij të shumta, të mbushura me konflikte interesi dhe lidhje të errëta që variojnë nga figura politike të korruptuara deri te operativët ndërkombëtarë me agjenda të dyshimta, paraqesin një pamje të errët të një njeriu më të interesuar për manipulimin e diskursit publik për përfitime personale dhe politike sesa për mbrojtjen e parimeve të demokracisë, apo interesave kombëtare.
Ndërsa Kosova përpiqet të forcojë institucionet e saj demokratike, është e rëndësishme që figura si Buzhala të mbahen përgjegjës. Ndërlidhja komplekse e ndikimit mediatik dhe fuqisë politike në Ballkan kërkon një vëzhgim të rreptë, transparencë dhe një angazhim për të mbrojtur sigurinë kombëtare pa minuar lirinë e vërtetë të shtypit. Vetëm atëherë Kosova mund të shpresojë të lundrojë e qetë në peizazhin e saj politik të trazuar nga Serbia dhe interesat gjeopolitike të Federatës Ruse.
Në këto dy video më poshtë, Shpend Ahmeti, ish Kryetar i Komunës së Prishtinës, e sfidon Berat Buzhalën duke diskutuar publikisht të fshehtat e tij.
Besojmë se qasja në informacion të besueshëm dhe faktik është në të mirën publike, prandaj e mbajmë faqen tonë të hapur për të gjithë, pa pagesë. Nëse dëshironi të ndihmoni RILINDJE-n të prodhojë gazetari të shkëlqyer, ju lutemi na mbështesni sot.
Ju merr vetëm një minutë.
Faleminderit.